Jarocin: Między Rockiem a Bezpieką

Jarocin jako “Wentyl Bezpieczeństwa”

Władze PRL traktowały festiwal w Jarocinie jako sposób na kontrolowanie młodzieżowych subkultur i rozładowywanie społecznych napięć. Jarocin był dogodną okazją do penetracji środowisk młodzieżowych przez Służbę Bezpieczeństwa. Ciekawostką są nazwiska osób, które otrzymywały raporty SB dotyczące festiwalu – w 1986 roku trafiały one m.in. do:

• Wojciecha Jaruzelskiego, członka Biura Politycznego i sekretarza KC PZPR,
• Jerzego Urbana,
• Mieczysława F. Rakowskiego,
• Stanisława Cioska,
• Floriana Siwickiego.

Fragment Raportu SB: Festiwal Jarocin 1983

Jarocin, 8 sierpnia 1983
Tajne. Egzemplarz pojedynczy. Notatka służbowa.

“W dniu dzisiejszym w godz. 15:00–23:00, wspólnie z mł. chor. Karolem Borutą i mł. chor. Andrzejem Wesołkiem, pełniliśmy służbę operacyjną na stadionie miejskim w Jarocinie podczas Festiwalu Muzyków Rockowych Jarocin ’83.

W trakcie dyżuru nie zanotowano faktów przejawiających wrogą działalność polityczną. Operacyjnie uzyskano jednak informację o obecności grupy podejrzanej o kradzieże kieszonkowe. Cztery osoby zostały zatrzymane i przekazane Wydziałowi Kryminalnemu celem wylegitymowania.

Z powodu ulewy koncert inauguracyjny, planowany na godz. 17:00, rozpoczął się dopiero o 21:00. Wydarzenie zgromadziło około 10 tys. osób. Część widzów, niezadowolona z przebiegu koncertu (głównie punki), demonstracyjnie opuściła stadion. Pozostała część widowni także wyrażała swoje niezadowolenie, obrzucając zespół owocami i skandując: ‘Lombard, Lombard’ oraz ‘My chcemy rocka!’. Zespół grał bluesa, co nie odpowiadało oczekiwaniom publiczności.”

Insp. SB mł. chor. Zbigniew Kościelniak

Dlaczego Festiwal Jarocin Przetrwał Stan Wojenny?

W czasie stanu wojennego (1982) festiwale w Opolu i Sopocie zostały odwołane, ale Jarocin odbył się bez przeszkód. Czy władze PRL nie doceniały znaczenia tego wydarzenia, czy celowo pozwalały na jego organizację? W komitecie honorowym festiwalu znaleźli się m.in.:

• Aleksander Kwaśniewski – minister ds. młodzieży,
• Jerzy Szmajdziński – przewodniczący Zarządu Głównego Związku Socjalistycznej Młodzieży Polskiej,
• Marek Niedźwiecki – dziennikarz Programu III Polskiego Radia,
• Marek Kotański – twórca Monaru.

Jarocin 2013: Powrót Legend i Nowe Pokolenie

Współczesny Jarocin przyciąga zarówno legendy polskiego rocka, jak i młodszych artystów. W 2013 roku wystąpili m.in.:

• Dżem, Hey, Izrael, Moskwa – weterani polskiego rocka,
• Strachy na Lachy, Bednarek, Maria Peszek, Dr Misio, Mela Koteluk, Skubas – przedstawiciele młodszego pokolenia.

Jarocin wciąż pozostaje symbolicznym miejscem dla polskiej muzyki, choć jego charakter zmienił się znacząco w porównaniu z latami 80.